กองทัพทหารดินเผา ซีอาน สุสานจิ๋นซีใหญ่สุดในจีน สิ่งมหัศจรรย์ของโลกลำดับที่ 8

จักรพรรดิจิ๋นซี ทรราช หรือมหาราช หรือฉินสือหวง เป็นจักรพรรดิที่ชีวประวัติและผลงานก่ำกึ่งอยู่ระหว่างความเป็นมหาราชที่ผู้คนยกย่อง และทรราชที่ผู้คนสาบส่ง พระองค์ขึ้นครองราชย์เมื่อมีพระชนมายุเพียง 13 พรรษา ในยุคสมัยที่จีนเต็มไปด้วยรัฐใหญ่น้อยที่เจ้าผู้ปกครองแต่ละรัฐ ต่างทำสงครามแย่งชิงกันเป็นใหญ่ ซึ่ง ณ เวลานั้น รัฐที่ใหญ่และเรืองอำนาจที่สุด มีด้วยกัน 7 รัฐ ประกอบด้วย รัฐหาน จ้าว เว้ย ฉู่ เยียน ฉี และฉิน จักรพรรดิจิ๋นซีขึ้นปกครองรัฐฉิน พัฒนารัฐที่ล้าหลังจนเจริญรุ่งเรือง และผนวกรวม 6 รัฐใหญ่ ณ เวลานั้นรวมเป็นหนึ่งเดียวกัน โดยใช้ระยะเวลาเพียง 10 ปีเท่านั้น  ก่อนสถาปนาตนเองเป็นองค์ปฐมจักรพรรดิกษัตริย์แห่งราชวางศ์ฉิน

ในช่วงรัชสมัยของพระองค์ ได้มีการริเริ่มทำหลายสิ่งที่เป็นคุณประโยชน์ และเป็นพื้นฐานสำคัญในการหล่อหลอมและพัฒนาประเทศจีนให้เป็นหนึ่งเดียวไม่ว่าจะเป็นการกำหนดให้ใช้ตัวอักษรจีนแบบเดียวกันทั่วประเทศ ทำให้แม้จะมีการใช้ภาษาถิ่นแตกต่างกันหลายภาษาและออกเสียงไม่เหมือนกัน แต่ชาวจีนทุกคนสามารถสื่อสารเข้าใจกันได้เพราะใช้ภาษาเขียนเดียวกัน  มีการกำหนดใช้กฏหมาย  เงินตรา  มาตรา ชั่ง ตวงวัดแบบเดียวกัน  ซึ่งสิ่งเหล่านี้กลายเป็นรากฐานที่แข็งแกร่งช่วยให้ประเทศจีนสามารถรวมตัวกันได้อย่างเป็นปึกแผ่นและยังสั่งการให้เชื่อมกำแพงเมืองของแว่นแคว้นต่าง ๆ ที่เคยเป็นเอกเทศเข้าด้วยกัน เพื่อป้องกันการรุกรานของชนเผ่าอื่น กระทั่งกลายเป็นกำแพงเมืองจีนที่ยาวเหยียด และเป็นหนึ่งในสิ่งมหัศจรรย์ของโลก

ทว่าแม้นจะสร้างความรุ่งเรืองและความเป็นปึกแผ่นให้กับประเทศชาติ แต่ในอีกด้านหนึ่ง การสร้างสิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่จำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็น วัง กำแพง สุสาน รวมถึงการเรียกเก็บภาษีที่แพงสร้างความเดือดร้อนให้แก่ประชาชนทุกย่อมหญ้า นั่นทำให้เมื่อสิ้นพระชนม์ ราชวงศ์ฉินจึงได้ปกครองประเทศต่อไปอีกเพียง 15 ปี เท่านั้น ก่อนจะเกิดกบฏจนโค่นล้มราชวงศ์ได้สำเร็จในที่สุด

และในบรรดาสิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่ในสมัยของจักรพรรดิจิ๋นซี ที่ยังคงหลงเหลือให้เห็นจนถึงยุคปัจจุบัน สุสานทหารหินดินเผา ที่เมืองซีอานเป็นหนึ่งในนั้น

กองทัพทหารดินเผา จักรพรรดิจิ๋นซีได้ตระเตรียมเริ่มสร้างสุสานแห่งนี้ตั้งแต่ขึ้นครองราชย์เมื่อชนมายุได้ 13 พรรษา เมื่อรวบรวมจีนเป็นหนึ่งเดียวได้แล้ว ได้เกณฑ์ไพร่พลจำนวนมหาศาล  กว่า เจ็ดแสนคน สร้างต่อเนื่องยาวนาน กระทั่งสวรรคตเมื่อพระชนมายุได้ 50 พรรษาก็ยังคงดำเนินสร้างต่อไป รวมทั้งสิ้น 37 ปีที่เป็นเช่นนั้น เพราะชาวจีนสมัยก่อนเชื่อกันว่ามนุษย์นั้นมี 2 วิญญาณ วิญญาณแรกกำเนิดพร้อมกับทารก ขณะอีกวิญญาณหนึ่งเป็นวิญญาณที่สวรรค์ส่งมารวมกับวิญญาณแรก เมื่อเจ้าของร่างเสียชีวิตลง  วิญญาณแรกจะสิ้นไปพร้อมกับร่างผู้ตาย ขณะอีกวิญญาณหนึ่งจะออกจากร่างกลับคืนสู่สวรรค์

เพื่อให้วิญญาณสุขสงบ  เมื่อเสียชีวิตจึงต้องฝังร่างในสุสานให้ถูกต้องตามประเพณีและเหมาะสมกับสถานะของเจ้าของร่าง  มิเช่นนั้น วิญญาณจะไม่มีความสุข กลายเป็นวิญญาณเร่ร่อน   จักรพรรดิจีนทุกพระองค์จึงให้ความสำคัญกับการตระเตรียมสุสานของตนเองที่จะกลายเป็นที่ประทับไปชั่วนิรันดร์

สุสานจักรพรรดิจิ๋นซีถูกค้นพบโดยบังเอิญ โดยกลุ่มชาวนาที่ขุดหาบ่อน้ำไว้ใช้สำหรับการเพาะปลูก พวกเขาขุดพบวัตถุดินเผาที่มีลักษณคล้ายเหยือกใส่น้ำ และเมื่อขุดลึกลงไปจึงพบกองทัพทหารดินเผาจำนวนหนึ่งนั่นทำให้ทางการจีนเข้ามาตรวจสอบ ขุดค้นเพิ่มเติมจนพบทหารรูปปั้นดินเผาจำนวนมาก รวมถึงอาวุธต่าง ๆ  และขบวนรถม้าสำริด จนสรุปว่าพื้นที่บริเวณดังกล่าวนี้คือสุสานที่เก็บพระศพของจักรพรรดิจิ๋นซี  และสิ่งที่ขุดพบเจอเป็นเพียงเศษเสี้ยวเล็ก ๆ ของสุสานที่ยิ่งใหญ่เท่านั้น

จากการสำรวจพื้นที่ของนักโบราณคดี ผสมกับการศึกษาบันทึกโบราณเชื่อว่าสุสานของจักรพรรดิจิ๋นซี มีขนาดใหญ่ประมาณ 66 ตารางกิโลเมตร ใหญ่ที่สุดในบรรดาสุสานของจักรพรรดิจีน  มีการสร้างพระราชวังจำลอง  กำแพงล้อมรอบเพื่อป้องกัน และสร้างรูปปั้น เสมือนจริงของทุกสิ่ง ที่องค์จักรพรรดิต้องการนำติดตัวไปด้วยหลังความตาย

หลุมหมายเลข 1 เป็นหลุมที่มีขนาดใหญ่สุด วางแสดงกองทัพทหาร และม้าดินเผามากที่สุด

นักท่องเที่ยวชาวจีนที่หลั่งไหลเข้ามาชมนั้นมีจำนวนมากทีเดียว  บรรยากาศจึงค่อนข้างเบียดเสียด แต่ทางเดินที่ทำให้เดินได้รอบหลุมขนาดใหญ่ ทำให้มีพื้นที่เพียงพอสำหรับนักท่องเที่ยวที่จะสลับหมุนเวียนกันยืนอยู่ด้านหน้าเป็นระยะตามทางเดิน

หุ่นทหาร และม้าดินเผาเบื้องหน้ามีขนาดเท่าของจริง ใบหน้า ทรงผม เครื่องแต่งกาย ไม่มีหุ่นตัวไหนเหมือนตัวไหน นั่นแสดงให้เห็นว่าเป็นงานปั้นที่ทำด้วยมือทีละชิ้น

ขณะเดินวนดูหุ่นทหารดินเผานั้น  ทำให้นึกถึงนิยามที่มีคนให้ไว้ถึงผลงานที่ยิ่งใหญ่นี้ มาก  ใหญ่ และ เหมือนจริง

มาก นั่นคือ มีจำนวนมากถึงราว 8000 ตัว

ใหญ่ นั่นคือ มีขนาดใหญ่เท่าของจริง

เหมือนจริง นั่นเป็นเพราะหุ่นทหารที่ขุดพบนั้น ทั้งเครื่องแต่งกาย อาวุธ รวมไปถึงพื้นที่จัดวางช่วยเติมเต็มจินตนาการภาพกองทัพทหารของจักรพรรดิจิ๋นซีที่ยิ่งใหญ่ ที่สามารถรบชนะผนวกรวมแว่นแคว้นอื่นได้ทั้งหมด จนรวมเป็นประเทศเดียวได้

หลุมหมายเลข 2   มีขนาดเล็กกว่าหลุมที่ 1  แต่เป็นหลุมที่ช่วยให้เข้าใจการจัดวางรูปแบบกองทัพของจักรพรรดิจิ๋นซี นั่นคือ แถวแรกจะเป็นแถวของทหารธนูที่ด้านหน้าสุดทั้งที่อยู่ในท่าคุกเข่าและยืนเตรียมพร้อม  จากนั้นจึงเป็นรถม้าพร้อมเหล่าทหาร และตามด้วยทหารราบที่ถืออาวุธครบมือ  หลุมนี้แม้จะมีหุ่นทหารแสดงไม่มาก แต่มีการคัดหุ่นที่สมบูรณ์ใส่ตู้กระจกวางโชว์ให้เห็นในระยะใกล้ตรงทางเดินด้านข้าง

หลุมหมายเลข 3 เป็นหลุมที่เล็กที่สุด พบหุ่นทหารทั้งหมด 68 ตัว ทั้งหมดเป็นหุ่นนายทัพ จึงคาดเดาว่าน่าจะเป็นส่วนบัญชาการของกองทัพ

การเดินชมหุ่นทหารดินเผา หากรู้ข้อมูลเบื้องต้นที่นักโบราณคดีทำการศึกษาและนำมาเผยแพร่ จะช่วยให้การเดินชมนั้นสนุกยิ่งขึ้น

หุ่นทหารดินเผาที่ขุดพบนั้นแบ่งเป็นระดับนายทหาร กับทหารทั่วไป

ระดับนายทหารแบ่งได้อีกเป็นสามระดับคือ นายทหารระดับสูง กลาง และต่ำ

แยกแยะได้จากชุดที่สวมใส่ ระดับนายทหารทั้งหมดจะสวมใส่ชุดเกราะ และใส่หมวกคลุมผม หมวกคลุมผมนี้เองที่จะช่วยให้แยกระดับของนายทหาร  นายทหารระดับสูงจะสวมหมวกที่เรียกว่า bird cap ที่แยกเป็นปีกออกสองข้าง ขณะที่ระดับกลาง และล่างจะสวมหมวกแบบเดียวกัน เรียกว่า long cap หากหมวกที่ทรงสูงกว่าเป็นนายทหารระดับกลาง หมวกที่ต่ำกว่าเป็นนายทหารระดับล่าง

ระดับทหาร  จะสวมใส่หมวกคลุมผมแบบธรรมดา หรือมัดผมเป็นมวยไว้ด้านบน แบ่งได้เป็น  3 กลุ่ม

ทหารราบ  ทหารธนู (อยู่ในท่ายืนเฉียง และนั่งคุกเข่า สังเกตุได้ง่าย)

ทหารม้า มีทั้งที่ทำหน้าที่ขับม้า และลากจูงม้า

อาคารนิทรรศการ ใกล้ ๆ กับหลุมทั้งสาม เป็นอาคารนิทรรศการแสดงหุ่นม้าศึกและรถม้าทองแดงที่ขุดพบในสุสาน จำนวน 2 ชุด  ซึ่งต้องใช้เวลานานถึง 8 ปี ในการฟื้นฟู นำชิ้นส่วนต่าง ๆ มาปะติดปะต่อจนสมบูรณ์ และจัดแสดงได้  ซึ่งนับเป็น hilight ที่ไม่แพ้หุ่นทหารดินเผาเลยทีเดียว เพราะงานได้สัดส่วนเหมือนจริง ปราณีต และงดงามมาก